10 polskich patriotów, dla których ojczyzna była dobrem najwyższym (11 obrazków)
Tadeusz Reytan

Postać ta jest nam wszystkim dobrze znana z obrazu Jana Matejki pt. "Rejtan". Tytułowy bohater przedstawiony jest na nim leżąc w białej koszuli, którą rozdziera nadstawiając swą nagą pierś w obronie Ojczyzny. Obraz ten przedstawia scenę z 1773 roku, kiedy to podczas Sejmu Rozbiorowego w Warszawie miało dojść do ratyfikacji traktatu zawartego pomiędzy Austrią, Prusami i Rosją. Te trzy państwa przekupiły kilkudziesięciu posłów i senatorów, w celu legalizacji dokonanych grabieży ziem polskich.
Oficjalny sprzeciw wyraziło trzech posłów: Stanisław Bohusiewicz, Samuel Korsak i wspomniany Tadeusz Reytan. Postanowili oni poprowadzić protest okupując salę obrad Sejmu Rozbiorowego. Chcąc uzyskać wsparcie pozostałych zgromadzonych, Reytan stanął w drzwiach i zaklinając na wszystkie świętości - oczekiwał dołączenie się ich do protestu. Gdy to nie poskutkowało, padł na ziemię i zablokował swym ciałem wyjście z sali obrad. Przekupieni posłowie nie przejęli się jego protestem i przeszli, depcząc leżącego. Reytan, wyczerpany fizycznie i nerwowo, po 36 godzinach opuścił salę sejmową. Po Sejmie Rozbiorowym wyjechał na Litwę, gdzie podobno popadł w obłęd, w wyniku czego 8 sierpnia 1780 roku popełnił samobójstwo, kalecząc się szkłem
Tadeusz Kościuszko

Choć powstanie, którym dowodził, zakończyło się klęską i stało się bezpośrednim pretekstem do ostatecznej likwidacji Państwa Polskiego, jest on uważny za jednego z największych polskich bohaterów narodowych. Kiedyś jego portrety znaleźć można było w każdym z polskich domów - od chłopskich chat, przez mieszczańskie kamienice i dwory szlacheckie, aż po pałace arystokracji. W czym tkwił fenomen Kościuszki? W powstaniu walczył w chłopskiej sukmanie, aby pokazać chłopom czyli najliczniejsze ówcześnie grupie społecznej, że się z nimi identyfikuje. Dzięki Kościuszce Polacy raz na zawsze przełamali kompleksy nieudaczności wojennej, wierząc, że mogą się bić i wygrać. Od tej pory - nasi przeciwnicy zawsze wiedzieli, że do wojny w Polsce może stanąć cały naród.
Był on także zasłużonym uczestnikiem walki o niepodległość Stanów Zjednoczonych, podczas której dosłużył się stopnia generała. Dorobił się również znacznej sumy pieniędzy, którą przeznaczył na wykupienie wolności dla Murzynów. Kościuszko był idealistą i zwolennikiem idei rewolucji francuskiej zawartej w trzech słowach: "wolność, równość i braterstwo"
Emilia Plater

Całkowicie oddana Ojczyźnie była też polska hrabianka Emilia Plater, która na wieść o wybuchu powstania narodowego w Warszawie (znanego dziś jako listopadowe), jako jedna z pierwszych zainicjowała powstanie na ziemiach litewskich. Jako kobieta nie została przyjęta w poczet komitetu kierującego powstaniem, postanowiła więc wziąć sprawy w swoje ręce. Obcięła sobie długie włosy i przyodziawszy męski strój sformowała oddział powstańczy, nad którym objęła dowództwo. W jego skład wchodziło 280 strzelców, kilkuset chłopów kosynierów i 60 kawalerzystów.
Oddział ten odniósł kilka zwycięstw nad wojskami rosyjskimi, jednak znaczne straty doprowadziły do jego rozproszenia. Plater kontynuowała jednak walkę w innych oddziałach. Kiedy ostatni postanowił złożyć broń i przekroczyć granicę Prus Wschodnich, oświadczyła: "Lepiej byłoby umrzeć, niż skończyć takim upokorzeniem". Postanowiła udać się do Warszawy, aby wspomóc tamtejszych powstańców. W drodze do stolicy ciężko zachorowała i mimo troskliwej opieki zmarła 23 grudnia 1831 r. w wieku 25 lat
Romuald Traugutt

Decyzji o wybuchu powstania nie przyjął z entuzjazmem, gdyż nie był zwolennikiem rozwiązań siłowych. Jednak - jako podpułkownik armii cesarskiej i uczestnik powstania węgierskiego oraz wojny krymskiej - posiadał ogromne doświadczenie. Stąd też, doceniano jego wartość bojową i nakłaniano do przystąpienia do powstania. Traugutt wyraził zgodę w kwietniu 1863 roku. Początkowo udał się do Francji, w celu uzyskania poparcia dla powstańców. Niestety, jego działania okazały się nieskuteczne. Po powrocie mianowany został dyktatorem powstania, przy czym dowództwo, które objął, miało charakter tajny.
Traugutt podjął się próby reorganizacji sił powstańczych i przekształcenia słabo uzbrojonych i luźno zorganizowanych oddziałów partyzanckich w regularną armię. Jego zabiegi o udzielenie pożyczki w kraju i zagranicą skończyły się jednak niepowodzeniem. Został aresztowany w kwietniu 1964 roku, a następnie więziony w Pawiaku i Cytadeli. Poddany okrutnemu śledztwu nie wydał nikogo - został zdegradowany i skazany na śmierć przez powieszenie. Egzekucja odbyła się 5 sierpnia 1864 roku, Traguttowi towarzyszył 30-tysięczny tłum
Ignacy Paderewski

Polski kompozytor i pianista wykorzystała swą sławę dla szerzenia idei niepodległej Polski. Pierwszy raz, publicznie, swe poglądy patriotyczne ujawnił podczas przemówienia z okazji odsłonięcia w Krakowie pomnika bitwy pod Grunwaldem, który zresztą został wykonany na zlecenie polskiego kompozytora. Po wybuchu I wojny światowej zaczął prowadzić szeroko zakrojoną działalność dyplomatyczną na rzecz Polski i Polaków. M.in. zbierał fundusze na pomoc ofiarom wojny i był jednym ze współzałożycieli komitetów pomocy Polakom w Paryżu i Londynie. Ponadto, przed każdym ze swoich występów, przemawiał na temat postulowanej przez niego niepodległości Polski.
Dzięki opanowaniu sztuki dyplomacji, Paderewski w 1917 roku spotkał się z Wodrowem Wilsonem - ówczesnym prezydentem USA, któremu w styczniu 1917 przekazał memoriał na temat Polski. Dwa lata później, wraz z Romanem Dmowskim, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej kończącej I wojnę światową. W tym czasie sprawował funkcje Premiera Polski i ministra spraw zagranicznych RP
Władysław Raginis

Bohater kampanii wrześniowej, który wraz ze swoimi żołnierzami wsławił się heroiczną walką w bitwie pod Wizną. Dowodząc zaledwie 720 żołnierzami toczył zacięty bój z ponad 42-tysięczną armią niemieckiego najeźdźcy! Kapitan Władysław Raginis złożył przysięgę, że żywy nie odda Niemcom dowodzonej przez siebie pozycji. Mimo druzgocącej przewagi wojsk nieprzyjaciela, polscy żołnierze przez 3 dni odpierali natarcie wroga.
Ostatnim punktem obrony był bunkier dowodzenia, gdzie walczono aż do wyczerpania amunicji. Gdy ta się skończyła, kpt. Raginis nakazał swym żołnierzom złożyć broń, a sam, ciężko ranny, popełnił samobójstwo rozrywając się granatem. Dopiero w ubiegłym roku udało się znaleźć i uroczyście pogrzebać ciało dowódcy spod Wizny. Bitwa, która trwała od 7 do 10 września 1939 roku, przeszła do historii jako "polskie Termopile", a kapitan Raginis uznany został jednym z najdzielniejszych żołnierzy Kampanii Wrześniowej
Witold Pilecki

Bohater polskiego podziemia, który zasłynął tym, iż dobrowolnie dostał się do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Jego celem była organizacja ruchu oporu wewnątrz obozu, oraz zdobycie wiarygodnych danych na temat zbrodni popełnianych przez Niemców. Po ponad dwuletnim pobycie w obozie udało mu się z niego uciec. Po ucieczce z Auschwitz stworzył tzw. "raporty Pileckiego", które były pierwszym na świecie dokumentem opisującym Holokaust.
Witold Pilecki, powróciwszy po wojnie do Polski, został oskarżony przez komunistyczne władze Polski Ludowej o szpiegostwo. 8 maja 1947 został aresztowany. W więzieniu był torturowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. W trakcie ostatniego, jak się później okazało, widzenia z żoną, wyznał jej w tym kontekście: "Oświęcim to była igraszka. W wyniku procesu skazano go na karę śmierci, wyrok wykonano poprzez strzał w tył głowy. W styczniu 2008 roku zapoczątkowania została akcja społeczna "Przypomnijmy o Rotmistrzu" ("Let's Reminisce About Witold Pilecki") mająca na celu zachowanie pamięci o tym Wielkim Człowieku i ustanowienie 25 maja (data wykonania egzekucji) europejskim Dniem Bohaterów Walki z Totalitaryzmem
Komentarze
Pokaż komentarze