20 błędów poznawczych (21 obrazków)
Efekt wyniku
Ocenianie decyzji po jej wyniku, zamiast prześledzenia, w jaki sposób decyzja była podjęta i co na nią wpłynęło w danej chwili. To że udało ci się wygrać w kasynie nie oznacza, że postawienie swoich oszczędności było mądrą decyzją.
Selektywna percepcja
Zezwalanie, aby nasze oczekiwania wpływały na to, jak postrzegamy świat. Zaobserwowano np., że ludzie, którym sugerowano, że właśnie wypili napój z alkoholem, mimo że tego tam nie było, czuli się i zachowywali, jakby byli lekko "wstawieni". Efekt ten jest blisko związany z efektem placebo.
Efekt skupienia
Ten błąd poznawczy polega na zbytnim skupieniu się na jednym szczególe, wyolbrzymiając jego znaczenie. Przykładowo podczas negocjacji wynagrodzenia ten, kto pierwszy składa propozycję, tworzy pewien zakres racjonalnych możliwości w głowach obydwu. Ciężko będzie w takim wypadku wyjść poza zbliżoną kwotę.
Innym przykładem może być badanie poziomu szczęścia w poszczególnych stanach amerykańskich. Nie stwierdzono wielkich różnic, chociaż ludziom wydawało się, że mieszkańcy Kalifornii muszą być najszczęśliwsi, bo kojarzy się ona z ładną pogodą i beztroskim życiem, ale nie brali już pod uwagę np. trzęsień ziemi czy przestępczości.
Efekt strusia
Ignorowanie niebezpiecznych lub negatywnych informacji poprzez "zakopywanie głowy w piasek". Badania dowiodły, że w czasach kryzysu inwestorzy rzadziej sprawdzają wartość swoich inwestycji.
Złudzenie zerowego ryzyka
Lubimy, kiedy coś jest pewne i nie może nas niczym zaskoczyć, nawet jeśli jest to kontrproduktywne. Wyeliminowanie ryzyka do zera sprawia, że nic złego się nie stanie, ale może też sprawić, że zyskamy znacznie mniej.
Błąd konserwatyzmu
Zachodzi wtedy, kiedy ludzie cenią sobie bardziej stare dowody czy informacje niż te, które właśnie wyszły na światło dzienne. Np. sporo czasu zajęło zaakceptowanie faktu, że Ziemia jest okrągła, ponieważ wcześniej utrzymywało się przekonanie, że jest płaska.
Błąd ślepej plamki
Nieumiejętność rozpoznania własnych błędów poznawczych również jest błędem poznawczym. W takim wypadku ludzie potrafią nawet wytknąć komuś błąd poznawczy, ale nie zauważają własnego.
Mało kto wie, że w oku jest tzw. ślepa plamka, miejsce w polu widzenia, w którym nic nie dostrzegamy.
Komentarze Ukryj komentarze